Εκπαίδευση
Τους τελευταίους μήνες βιώνουμε καταστάσεις πρωτόγνωρες από κάθε άποψη.
Η συγκυρία του ιού αποτέλεσε περίοδο αλλαγών τόσο στον τρόπο σκέψης και δράσης των πολιτών όσο και σε διάφορους τομείς της κοινωνικής ζωής. Ανεπηρέαστη δεν θα μπορούσε να παραμείνει η Παιδεία, ως βασικό μέλος της. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας ήταν τα πρώτα στα οποία μπήκε «λουκέτο» εξαιτίας της επερχόμενης πανδημίας. Η αναπόφευκτη αναστολή της λειτουργίας των σχολείων επηρέασε άμεσα εκατομμύρια παιδιά σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ παράλληλα η αναγκαιότητα να παραμείνει ζωντανή η εκπαιδευτική διαδικασία εν μέσω υγειονομικής κρίσης άφησε περιθώρια για την ανάπτυξη εναλλακτικών εκπαιδευτικών μεθόδων. Οι τηλεδιασκέψεις και η εξ’ αποστάσεως μάθηση έγιναν καθημερινότητα για μαθητές και δασκάλους σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες.
Ήδη από προηγούμενα έτη πολλές χώρες του εξωτερικού είχαν ενσωματώσει την ενεργή χρήση τεχνολογίας και εφαρμογών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η πρώτη εμπειρία οργανωμένης ψηφιακής εκπαίδευσης είναι πλέον γεγονός και στην Ελλάδα. Μάλιστα, στη διάρκεια του «εγκλεισμού» είχαμε μία σπουδαία ευκαιρία: την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε έμπρακτα την πραγματική δυναμική του διαδικτύου και το πώς πολλά διαδικτυακά μέσα και εφαρμογές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση παρέχοντας ευκολίες. Για να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα, το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας κλήθηκε να αναπτύξει πρωτόγνωρες ψηφιακές δεξιότητες που ποτέ άλλοτε δεν είχαν χρειαστεί. Μπορεί τα προβλήματα από την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση να μην έλειψαν, ωστόσο ήταν ένα πρώτο βήμα στον θετικό ημιάξονα.
Όπως έχει αποδειχθεί στην διάρκεια της ιστορίας, η εξέλιξη είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης και για τον λόγο αυτό φαντάζει αδύνατη η αποφυγή της.
Κατά την γνώμη μου, η Παιδεία στην χώρα μας θα πρέπει να αποφύγει να συμπεριφέρεται σαν «βράχος», καθώς «τα βράχια δεν αλλάζουν. Δεν μπορούν να συλλάβουν αξίες, συστήματα ή οργάνωση. Δεν βελτιώνονται ούτε δημιουργούν. Απλώς υφίστανται»*.
Η ψηφιακή εκπαίδευση αποτελεί την εξέλιξη στην Παιδεία και θα έπρεπε και μελλοντικά να αποτελεί κομμάτι του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Ίσως η χρήση της σε ειδικές περιπτώσεις να είναι αναγκαία. Κάθε αλλαγή και κάθε εξέλιξη είναι πάντοτε ευπρόσδεκτες και αποσκοπούν στην βελτιστοποίηση, η οποία είναι και το ζητούμενο για κάθε εκπαιδευτικό σύστημα ανεπτυγμένης χώρας στο τέλος της ημέρας.
*(Mark Manson, Everything is fucked)
Σε αυτό το σημείο αισθάνομαι, ωστόσο, την ηθική υποχρέωση να «υπερασπιστώ» την κλασική εκπαιδευτική διαδικασία.
Το σχολείο δεν αποτελεί αποκλειστικά τόπο απόκτησης γνώσεων. Ο ρόλος του είναι αρκετά συνθετότερος. Η μικρή κοινωνία του σχολείου αποτελεί τόπο κοινωνικοποίησης και αλληλεπίδρασης, η απόκτηση ορθών προτύπων και αξιών σχετίζονται άμεσα με την προσωπική επαφή μαθητή και δασκάλου, ενώ η διαπαιδαγώγηση και η αποδοχή του διαφορετικού είναι διαδικασίες που διαδραματίζονται στο σχολείο και απαιτούν τις διαπροσωπικές σχέσεις των μαθητών μεταξύ τους.
Το αναντικατάστατο του ρόλου του εκπαιδευτικού (ειδικότερα στις μικρότερες ηλικίες) είναι δεδομένο. Κατανοώ απόλυτα την ανάγκη για εξέλιξη και εκσυγχρονισμό. Κατανοώ το γεγονός πως ζούμε ξεκάθαρα στην ψηφιακή εποχή για χρόνια. Κατανοώ πως η αποφυγή της τεχνολογίας και του διαδικτύου είναι σχεδόν αδύνατη.
Εξακολουθώ, παρ’ όλα αυτά, να πιστεύω ότι η άμεση επαφή και επικοινωνία μαθητή-δασκάλου είναι ασύγκριτη και πως δεν νοείται εκπαίδευση χωρίς την συνύπαρξη, την τριβή και τα…θρανία. Μια καλή ιδέα θα ήταν η εκτεταμένη χρήση των τεχνολογικών μέσων κυρίως στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, εκεί όπου η διαδικασία της κοινωνικοποίησης και της διαπαιδαγώγησης έχει ήδη λάβει χώρα.
Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Τέλος, θα ήθελα εκ νέου να επισημάνω πως θα ήταν τραγικό λάθος ο περιορισμός του ρόλου του εκπαιδευτικού. Ας μην ξεχνάμε πως εκτός των γνώσεων στην Ιστορία, τα Μαθηματικά ή την Φυσική ο δάσκαλος συμβάλει με δυναμικό τρόπο στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου.
*Ο Θανάσης Βελώνης είναι προπτυχιακός φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στο Πολυτεχνείο της Ξάνθης.
Το άρθρο βγήκε πρώτο στο διαγωνισμό αρθρογραφίας 2020 του enimerosou.gr, που διοργάνωσε το NewAge Ideas με το Next Generation
Πηγή: enimerosou.gr
