Ριζος Νικος: «Παπαλαζάρειο Κληροδότημα-Ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα»
ΠΑΠΑΛΑΖΑΡΕΙΟ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ
Εισαγωγή
Ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Πρώτον. Ποιος είναι ο Ζήσης Παπαλαζάρου; Δεύτερον. Ποια είναι η αρχική και η σημερινή τρέχουσα περιουσία του κληροδοτήματος; Τρίτον. Τι έχει γίνει για την υλοποίηση της βούλησης του κληροδότη;
Σημείωση: Μπορεί κάποιος, που δεν αφιερώνει πολύ χρόνο, γιατί όντως είναι σχετικά μεγάλη η δημοσίευση, να μεταβεί στην τελευταία 5η ενότητα που αναφέρεται στην Ανακεφαλαίωση. Εκφράζω όμως ευχή και παράκληση να διαβαστεί ολόκληρο. Διότι μόνο οι πλήρως ενημερωμένοι πολίτες μπορούν πάρουν ορθές πολιτικές αποφάσεις.
1. ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ο Ζ. Παπαλαζάρου, γεννήθηκε και πέθανε στην Αθήνα. Η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από το Γάβρο Καστοριάς. Σπούδασε Νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια Δημόσιο Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Ήταν δικηγόρος και πολιτικός. Ήταν υποψήφιος βουλευτής Φλώρινας με τον Συνδυασμό Εθνικής Πολιτικής Ενώσεως (Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα) και έλαβε 372 ψήφους, αποτυγχάνοντας να εκλεγεί στις εκλογές του 1946. Εξελέγη βουλευτής στην εκλογική περιφέρεια Καστοριάς με την Ένωση Κέντρου τα έτη 1961,1963, 1964.
Στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου ήταν υπουργός Βορείου Ελλάδος από τις 6 Ιανουαρίου ως τις 15 Ιουλίου 1965.
Μεταπολιτευτικά προσχώρησε στη Νέα Δημοκρατία, με την οποία εξελέγη βουλευτής Καστοριάς με 16.117 ψήφους το 1974 και επανεξελέγη το 1977. Πέθανε από έμφραγμα στο Ιπποκράτειο (Αθήνα) το 1997 σε ηλικία 92 ετών. Με τη διαθήκη του άφησε σημαντικά περιουσιακά στοιχεία στο Δήμο Καστοριάς, συμπεριλαμβανομένης της βιβλιοθήκης του. Εξέφρασε την επιθυμία του μέσω της διαθήκης του, να συσταθεί κοινωφελές ίδρυμα που να φέρει το όνομά του. Η κηδεία του έγινε στις 13 Νοεμβρίου 1997 από τον ιερό ναό Αγίου Λαζάρου του Πρώτου Νεκροταφείου Αθηνών.
2 ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ ΠΑΠΑΛΑΖΑΡΟΥ
2.1 Η διαθήκη του
Στις 27 Νοεμβρίου 1997, ήμερα Τετάρτη και ώρα 12η π.μ. ανοίχτηκε στο Υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας (Σκουφά – πλ. Κολωνακίου, Αθήνα) η θυρίδα, όπου περιείχε την διαθήκη του Ζ. Παπαλαζάρου. Σύμφωνα με την διαθήκη, καταλείπει στον Δήμο Καστοριάς:
Α) Η Ακίνητη αρχική αξία της περιουσίας περιουσία της διαθήκης ανέρχεται σε 400 εκατ. Δρχ. Σύγκειται από 2 διαμερίσματα και δύο καταστήματα στην Αθήνα, επί της οδού Ηρακλείτου 4, πλ. Κολωνακίου,
Β) Καταθέσεις και ομόλογα 370 εκ. δρχ. και
Γ) Βιβλιοθήκη που αποτιμήθηκε σε 30 εκατ. Δρχ.
Συνολική αρχική αξία του καταπιστεύματος 800 εκατ. Δρχ. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία καταλείπει στον Δήμο Καστοριάς.
2.2 Η απόφαση – ερμηνεία της βούλησης του διαθέτη, του Εφετείου Αθηνών νο 4059/2000
Επειδή από την διαθήκη δεν διαφαίνονταν καθαρά πως αυτή θα την διαχειριστεί ο Δήμος Καστοριάς, εκδόθηκε απόφαση του εφετείου Αθηνών, η οποία εκτιμά αρχικά την περιουσία του σε 800 εκ. δρχ. και αναφέρει δε η απόφαση:
2 διαμερίσματα, 2 καταστήματα στο Κολωνάκι αξίας 400 εκατ. Δρχ.
Αξιόγραφα και καταθέσεις αξίας 370 εκ. δρχ.
Την βιβλιοθήκη του αξίας 30 εκατ. Δρχ.
(Επομένως σε ευρώ η αρχική αξία της ακίνητης περιουσίας είναι 1,17 εκ. ευρώ, η δε κινητή ανέρχεται σε 1,174 εκ ευρώ).
Ο διαθέτης ποιείται, ωσαύτως, την παράκληση (ευχή) να συστήσει ο Δήμος Καστοριάς με τα ως άνω περιουσιακά στοιχεία και τα εντεύθεν εισοδήματα αυτών Κοινωφελές Ίδρυμα υπέρ των κατοίκων του Νομού. Η διαθήκη αυτή θα δημοσιευθεί και θα κηρυχθεί κυρία από το Πρωτοδικείο Αθηνών τις προσεχείς ημέρες.
Θα επακολουθήσουν στην συνέχεια όλες οι διατυπώσεις, ώστε άπαντα τα παραπάνω στοιχεία να περιέλθουν στην κυριότητα του Δήμου.
Στο Δημοτικό Συμβούλιό του Δήμου Καστοριάς εναπόκειται να αποφασίσει τη σύσταση ενός Κοινωφελούς Ιδρύματος.
Η σύσταση του ιδρύματος αυτού, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της παραπάνω ιδιόγραφης διαθήκης, δεν είναι δεσμευτική για τον Δήμο Καστοριάς, γιατί ο διαθέτης απλά ευχή εκφράζει για την σύσταση ιδρύματος. Επομένως ο Δήμος μπορεί να διαθέσει τα χρήματα όπως θέλει αυτός.
Η τελευταία όμως, θέληση του διαθέτη για σύσταση ιδρύματος, έστω και υπό τον τύπον ευχής, πρέπει να γίνει απολύτως σεβαστή, τόσο μάλλον καθ΄ όσον ο διαθέτης κατέλειπε σημαντικά περιουσιακά στοιχεία. Έχω επίσης τη γνώμη (αναφέρει ο δικαστής) ότι το συστηθησόμενο ίδρυμα πρέπει να φέρει ο όνομα του διαθέτη: “Κοινωφελές ίδρυμα Ζήση Σταματίου Παπαλαζάρου – Έδρα έχοντος την πόλη της Καστοριάς”. Να προσδιορίσει, στην ιδρυτική του πράξη:
α) Ο συγκεκριμένος σκοπός του ιδρύματος (λ.χ. η ίδρυση κολυμβητηρίου, η παροχή υποτροφιών σε δύο αριστεύοντες φοιτητές Νομικών Σχολών, καταγόμενους από το νομό, η θεσμοθέτηση από το συστηθησόμενο ίδρυμα ορισμένου αριθμού βραβείων, που θα απονέμονται κατ΄ έτος σε πρωτεύοντες μαθητές δημοτικών, γυμνασίων, λυκείων, τεχνικών σχολών ..)
β) Η περιουσία που θα αφιερωθεί στο ίδρυμα και
γ) Ο Οργανισμός του και το εγκριτικό Π.Δ. Η πτέρυγα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, στην οποία θα εναποτεθούν τα βιβλία του Ζήση Σταματίου Παπαλαζάρου, να φέρει εφεξής το όνομά του. Κάποιος κεντρικός δρόμος να λάβει επίσης το όνομά του.
δ) Να του απονεμηθεί, μεταθανατίως, ο τίτλος του “Μεγάλου Ευεργέτου”. Και να τελεστεί εκτός ιερατικού και πολιτικό – επιστημονικό μνημόσυνο, στο οποίο να εξάρει η μεγάλη προσφορά του αειδήμου ανδρός, εκλεκτού τέκνου της Καστοριάς.
Τι από την απόφαση του Εφετείου κάναμε; Τίποτα, εκτός από την σύσταση του κληροδοτήματος και την προγραμματική σύμβαση. Το μόνο που κάναμε και συνεχίζουμε να κάνουμε είναι να απαξιώσουμε το έργο και την προσφορά του Παπαλαζάρου. Όχι μόνο όταν ήταν στην ζωή αλλά και μετά θάνατο. Είναι γνωστή ακόμη και σήμερα η φράση που λέγεται: ο Παπαλαζάρου έβαζε στο μπαλκόνι το παλτό και το καπέλο του και έβγαινε βουλευτής. Δηλαδή δεν είχε καμία σχέση με την Καστοριά. Απαξιώνουμε το έργο και την προσφορά του. Αντί να τον αποκαλούμε ευεργέτη, αντί να τον μνημονεύουμε, αντί να αναφερόμαστε στο έργο του και στο ίδρυμά του, αντί να κάνουμε επιστημονικές εκδηλώσεις, επιλέγουμε την σιωπή, την αδράνεια και την αδιαφάνεια όσον αφορά την διαχείριση της περιουσίας του κληροδοτήματος;
Ήρθε η ώρα λοιπόν να αναγνωρίσουμε και να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας προς τον Μέγα ευεργέτη τον Παπαλαζάρου, με την άμεση υλοποίηση της επιθυμίας του, όπως αυτές διευκρινίζονται από την απόφαση του Εφετείου Αθηνών.
3 Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΟΣ
Για την ανάλυση, αξιολόγηση και παρουσίαση της τρέχουσας διοικητικής και οικονομικής κατάστασης του ιδρύματος, χρησιμοποιούνται:
α) ο προϋπολογισμός του κληροδοτήματος που συντάχθηκε από τον Δήμο Καστοριάς και την Οικονομική Επιτροπή αυτού για το έτος 2022
β) η απόφαση 162359/9-12-21, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου Δ. Μακεδονίας με την οποία εγκρίνεται ο εν λόγω προϋπολογισμός
γ) Ο απολογισμός του κληροδοτήματος όπως συντάχθηκε στις 20/4/23, από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Καστοριάς, δημοσιεύθηκε και αναρτήθηκε στον ιστότοπο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας.
3.1 Η Περιουσία του ιδρύματος, σύμφωνα με τον Ισολογισμό του ιδρύματος του 2022
Τα ακίνητα επι τους οδού Ηρακλείτου 4, Κολωνάκι παραμένουν στην κυριότητα του ιδρύματος, η δε αξία τους ανέρχεται στα 1,72 εκ. ευρώ, σύμφωνα με τον Ισολογισμό του 2022.
Οι καταθέσεις του ιδρύματος στις 31/12/22 διαμορφώνονται ως εξής: Τρ. Πειραιώς: 477,50 χιλ. ευρώ. Τρ. Πειραιώς προθεσμιακός λογ. 501,22 χιλ. ευρώ. Δεσμευμένα σε πρόθ. Λογ. Πειραιώς 400,00 χιλ. ευρώ.
Επομένως το σύνολο των τραπεζικών καταθέσεων ανέρχεται στα 1,378 εκ. ευρώ.
3.2 Τα αποτελέσματα χρήσης του ισολογισμού 2022 του ιδρύματος σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2022.
Να σημειωθεί ότι για να γίνει ακριβής λογιστική αποτίμηση της μεταβολής των περιουσιακών στοιχείων από την σύσταση του ιδρύματος μέχρι σήμερα, θα πρέπει να έχει κανείς πρόσβαση στα λογιστικά βιβλία του ιδρύματος ή στους προϋπολογισμούς και απολογισμούς του κληροδοτήματος από της ιδρύσεώς του μέχρι και σήμερα. Αυτό για έναν εξωτερικό αξιολογητή, είναι επίπονη και χρονοβόρα έρευνα.
Μπορεί όμως να εκτιμηθεί και να αξιολογηθεί αν είναι χρηστή και αποτελεσματική η διοικητική μέριμνα του πρόσφατος παρελθόντος, καθώς και οι στόχοι που καθορίστηκαν από τον πρόσφατο προϋπολογισμό και τον απολογισμό του 2022.
Α) Τα Έσοδα.
Αρχικά αναλύοντας τα έσοδα στον προϋπολογισμό 2022, για παράδειγμα αναφέρονται έσοδα από ενοίκια 36,9 χιλ. ευρώ και ανείσπρακτα ενοίκια 41,34 χιλ. ευρώ. Δηλαδή τα ανείσπρακτα ενοίκια είναι περισσότερα από τα εισπραττόμενα. Εκτός αυτού προβλέπεται να καταβληθούν 40.000 ευρώ φόροι, προφανώς φόροι επι των ακινήτων. Δηλαδή πληρώνονται φόροι περισσότεροι από τα εισπραττόμενα ενοίκια. Προφανώς αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει αποτελεσματική διαχείριση των πόρων του ιδρύματος.
Το ζήτημα της αδυναμίας αποτελεσματικής διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του ιδρύματος (των ακινήτων) διαπιστώνεται στον Απολογισμό του 2022 όπου τα έσοδα από μισθώματα ακινήτων ανέρχονται τελικά στα 13,28 χιλ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι η απόδοση της ωφέλειας από ενοίκια προσδιορίζεται ως ποσοστό επι της αξίας του ακινήτου μεταξύ 3% έως 6%. Δηλαδή τα εισπραττόμενα ενοίκια που ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ να λαμβάνει το ίδρυμα από τα ενοίκια των ακινήτων είναι ενδεικτικά 68,00 χιλ. ευρώ με απόδοση 4% επι της τρέχουσας αξίας των ακινήτων.
Διαπιστώνεται σοβαρή απόκλιση των στόχων που αφορούν τα έσοδα του ιδρύματος μεταξύ προϋπολογισμού και ισολογισμού του 2022. Η απόκλιση αυτή τελικά επιδρά στην μειωμένη απόδοση των περιουσιακών στοιχείων του, επομένως επιδρά σε μειωμένα αποθεματικά καθώς και στο κονδύλιο, που αφορά την ανέγερση του κολυμβητηρίου.
Αυτό δεν επισημαίνω μόνο εγώ. Το λέει και η απόφαση 162359/21 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου Δ. Μακεδονίας, όπου στο υπ΄ αριθμό 1 εδάφιο αναφέρεται ρητά: «…δηλαδή θα πρέπει να φροντίσετε ώστε αφενός να εισπράττονται κανονικά όλα τα τρέχοντα μισθώματα, αφετέρου σε περίπτωση που οι μισθωτές δεν συμμορφώνονται, να προσχωρήσετε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες. Τονίζουμε το γεγονός πως η διασφάλιση της επιθυμίας του διαθέτη και η ΧΡΗΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ της περιουσίας του κληροδοτήματος, αποτελεί ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ της Οικονομικής Επιτροπής, η αθέτηση της οποίας μπορεί να επιφέρει κυρώσεις του άρθρου 71 του Ν 4182/13».
Β) Έξοδα
Αναλύοντας το τμήμα των εξόδων, αποδεικνύεται επίσης ότι δεν υφίσταται χρηστή διαχείριση.
Β1. Προγραμματική Σύμβαση ανέγερσης κτιρίου
Υπάρχει στον κωδικό 6739.01 με περιγραφή στον προϋπολογισμό 2022 ανέγερση κέντρου πολιτισμού του Δήμου Καστοριάς και διαμόρφωση περιβαλλοντικού χώρου – προγραμματική σύμβαση ποσό 1,380 εκ. Ευρώ, χωρίς να γνωρίζουμε ως δημότες ποια είναι αυτή η σύμβαση, πότε υπογράφτηκε και με ποιους όρους. Επι πλέον και αυτό είναι το πιο σημαντικό, δεν έχει ξεκινήσει καμία εργασία. Τυπικά πληρούνται οι όροι δημοσίευσης και έγκρισης του προϋπολογισμού. Ουσιαστικά όμως υπάρχει ή όχι αποτελεσματική διαχείριση των πόρων; Οι πράξεις της Οικονομικής Επιτροπής του Ιδρύματος (ορίστηκε από τον Δήμο Καστοριάς), συνάδουν με την βούληση του ευεργέτη και την απόφαση του Εφετείου Αθηνών; Προφανώς όχι.
Θα έπρεπε κάποιος από τον Δήμο ή εκπρόσωπος της οικονομικής επιτροπής του ιδρύματος να μας πληροφορήσει ποια είναι η προγραμματική σύμβαση και τι ενέργειες έγιναν για την υλοποίηση της βούλησης του διαθέτη.
Δικαίως λοιπόν στους δημότες πλανιέται η ανησυχία για την πορεία του ιδρύματος. Είναι σε ισχύ ή όχι η προγραμματική σύμβαση με την ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ ή έχει ακυρωθεί; Επισημαίνεται ότι η προγραμματική σύμβαση με την Εγνατία ΑΕ, δεν υπογράφτηκε από την παρούσα δημοτική αρχή, αλλά από προηγούμενη.
Αυτό δεν το αναδεικνύω μόνο εγώ. Αναγράφεται στην εν λόγω απόφαση της Αποκεντρωμένης διοίκησης, όπου στο εδάφιο 2, αναφέρεται «…σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τον τρόπο εκτέλεσης που θα επιλέξετε, πρέπει το κληροδότημα να ξεκινήσει ΑΜΕΣΑ, τις διαδικασίες για την υλοποίηση της επιθυμίας του διαθέτη, που ήταν η δημιουργία κτιρίου για κοινωφελείς σκοπούς που θα εξυπηρετεί όλους τους κατοίκους του Ν. Καστοριάς».
Β2. Λοιπές Δαπάνες.
Η απόφαση της αποκεντρωμένης διοίκησης 162359/21, εγκρίνει όλες τις υπόλοιπες δαπάνες, τυπικά δεν μπορούν να απορριφθούν διότι αναφέρονται στην λειτουργία του ιδρύματος. Το ζήτημα όμως για εμάς (πολίτες και υποψηφίους) δεν είναι η νομική διάσταση του θέματος αλλά η πολιτική και η ηθική.
Αναλυτικά αναφέρονται στον εν λόγω εγκεκριμένο προϋπολογισμό δαπάνες κοινοχρήστων 6.000 ευρώ, αμοιβές νομικών 5.000 ευρώ, αμοιβές ελ. Επαγγελματιών 10.000 ευρώ. Δηλαδή το ίδρυμα για την ετήσια λειτουργία του προβλέπει δαπάνες ετήσιες 21.000 ευρώ. Είναι απολύτως νόμιμες διότι οι δαπάνες αυτές καλύπτουν την ετήσια λειτουργία του κληροδοτήματος, γι΄ αυτό και εγκρίνονται από την Αποκεντρωμένη διοίκηση της Ηπείρου Δ. Μακεδονίας.
Συνολικά τα προϋπολογισθέντα ετήσια λειτουργικά έξοδα του ιδρύματος ανέρχονται σε 101,50 χιλ. ευρώ.
Τα τελικώς διαμορφούμενα έξοδα σύμφωνα με τον ισολογισμό του 2022 διαμορφώνονται σε 32,47 χιλ. ευρώ. Τα δε ετήσια πραγματικά έσοδα είναι 14,34 χιλ. ευρώ.
Επομένως αποδεικνύεται η αδυναμία προσδιορισμού, πέραν των ετήσιων εσόδων και των εξόδων του ιδρύματος. Η απόκλιση μεταξύ προϋπολογισθέντων και πραγματικών τελικά εσόδων ανέρχεται σε -85%, ενώ η απόκλιση των αντιστοίχων εξόδων σε -69%. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ετήσιες πραγματικές ζημίες για το ίδρυμα 18,10 χιλ. ευρώ. Οι ετήσιες ζημίες εν τέλει επιδρά τόσο στα αποθεματικά όσο και στο κονδύλιο που αφορά την ανέγερση του κολυμβητηρίου, Κωδικός προϋπολογισμού ΚΑ 6739.01.
Στα κοινωφελή ιδρύματα, όπως και στις κερδοσκοπικές εταιρίες ενσωματώνεται η στρατηγική διαχείρισης της μεγιστοποίησης της περιουσίας, που επιτυγχάνεται με την μεγιστοποίηση των εσόδων και την ελαχιστοποίηση των εξόδων.
4 Η ΘΕΣΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ
Δεσμεύομαι τόσο εγώ, όσο και οι συνυποψήφιοι του συνδυασμού Μπροστά Μαζί του Α. Τσούκα :
1. Θέτουμε ως πρώτη προτεραιότητα μας, η πρώτη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, στην περίπτωση που είμαστε η νέα δημοτική αρχή: Η ΑΜΕΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Της ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟΥ, ΚΟΙΝΟΦΕΛΟΥΣ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Ζ. ΠΑΠΑΛΑΖΑΡΟΥ.
2. Αναθεώρηση όλων συμβάσεων μίσθωσης μόλις λήξουν αφενός, αφετέρου βελτιστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων ώστε να μεγιστοποιήσουμε τα έσοδα του ιδρύματος. Αναγκαστική είσπραξη των ήδη οφειλόμενων ενοικίων των μισθώσεων.
3. Ελαχιστοποίηση των εξόδων
4. Σαφής προγραμματισμός ώστε ο ετήσιος προϋπολογισμός που θα κατατίθεται να μην έχει αποκλίσεις από τον ισολογισμό
5. Και δεν θα παρουσιάζει ζημίες, διότι η αξία των περιουσιακών στοιχείων είναι μεγάλη και δεν δικαιολογούνται ΕΤΗΣΙΕΣ ΖΗΜΙΕΣ.
6. Όπως αναφέρθηκα και σε προηγούμενη δημοσίευσή μου την θρησκευτική εορτή των Μυροφόρων (την δεύτερη Κυριακή του Πάσχα) θα την επεκτείνουμε σε ημέρα μνήμης των ευεργετών του Δήμου, όπου πέρα από την ανάδειξη του κοινωνικού τους έργου θα γνωστοποιούνται όλες οι περιουσιακές μεταβολές των κοινωφελών ιδρυμάτων που διαχειρίζεται ο Δήμος Καστοριάς.
7. Ο ευεργέτης μας έδωσε 800 εκ. δρχ. (2,4 εκ. ευρώ σε κινητή και ακίνητη περιουσία) και μας παρακάλεσε να αναγερθεί ένα κοινωφελές κτίριο και μία οδό στο όνομά του. Ήρθε η ώρα να αναγνωριστεί ως Μέγας Ευεργέτης ο. Ζ. Παπαλαζάρου και να υλοποιηθεί η ευχή του ευεργέτου με την άμεση ανέγερση του Κοινωφελές ίδρυμα Κολυμβητήριο Παπαλαζάρου. Η απαξίωση μέσω της αδιαφορίας που επιδείξαμε θα επιβάλλεται να λάβει τέλος. Το κολυμβητήριο θα είναι ολυμπιακών προδιαγραφών, ώστε να εξυπηρετούνται όχι μόνο οι ψυχαγωγικές αλλά και οι αθλητικές ανάγκες των κατοίκων. Θα υπάρχει δυνατότητα διεξαγωγής αγώνων πόλο, κολυμβητικών αλλά ξεχωριστό τμήμα για οργανωμένη ομαδική γυμναστική πισίνας. Επομένως θα δημιουργηθούν τμήματα αθλητικών τμημάτων ομαδικών ή ατομικών πισίνας.
5. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
“Κοινωφελές ίδρυμα Ζήση Σταματίου Παπαλαζάρου
Με την απόφαση του Εφετείου Αθηνών νο 4059/2000, ερμηνεύεται η βούληση του ευεργέτη, όπως αυτή απεικονίζεται στην διαθήκη του και αξιολογείται η περιουσία του:
Η αξιολόγηση της διαθήκης, σύμφωνα με την απόφαση του Εφετείου Αθηνών:
2 διαμερίσματα, 2 καταστήματα στο Κολωνάκι αξίας 400 εκατ. Δρχ. (σημερινής αξίας 1,72 εκ. ευρώ).
Αξιόγραφα και καταθέσεις αξίας 370 εκ. δρχ. (1,085 εκ. ευρώ) αρχικής αξίας
Την βιβλιοθήκη του αξίας 30 εκατ. Δρχ. (88,04 χιλ. ευρώ) αρχικής αξίας
Αποφασίζει ο δικαστής:
α) Ο συγκεκριμένος σκοπός του ιδρύματος (λ.χ. η ίδρυση κολυμβητηρίου, η παροχή υποτροφιών σε δύο αριστεύοντες φοιτητές Νομικών Σχολών, καταγόμενους από το νομό, η θεσμοθέτηση από το συστηθησόμενο ίδρυμα ορισμένου αριθμού βραβείων, που θα απονέμονται κατ΄ έτος σε πρωτεύοντες μαθητές δημοτικών, γυμνασίων, λυκείων, τεχνικών σχολών κ.ά.
β) Η ανωτέρω περιουσία αφιερώνεται στο ίδρυμα.
γ) Ο Οργανισμός του και το εγκριτικό Π.Δ. Η πτέρυγα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, στην οποία θα εναποτεθούν τα βιβλία του Ζήση Σταματίου Παπαλαζάρου, να φέρει εφεξής το όνομά του. Κάποιος κεντρικός δρόμος να λάβει επίσης το όνομά του.
δ) Να του απονεμηθεί, μεταθανατίως, ο τίτλος του “Μεγάλου Ευεργέτου”. Και να τελεστεί, εκτός του ιερατικού, και πολιτικό – επιστημονικό μνημόσυνο, στο οποίο να εξαρθεί η μεγάλη προσφορά του αειδήμου ανδρός, εκλεκτού τέκνου της Καστοριάς.
Τι κάναμε από τα οριζόμενα στην απόφαση του Εφετείου; Ελάχιστα. Πέραν από την σύσταση του ιδρύματος.
Η σημερινή τρέχουσα κατάσταση του ιδρύματος όπως αποτυπώνεται στον Ισολογισμό του 2022 (1/1-31/12/22) που αναρτήθηκε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου Δ. Μακεδονίας:
1,720 εκ. ευρώ η αξία των ακινήτων.
1,378 εκ. ευρώ σε τραπεζικές καταθέσεις
Μπορεί κάποιος καλόπιστος ή κακόπιστος αναγνώστης να θέσει το εξής απλό ερώτημα. Πως ξέρουμε αν οι αρχικές καταθέσεις οι τόκοι αυτών και τα έσοδα από τα ενοίκια διαμορφώνονται στα σημερινά επίπεδα και δεν θα ήταν μεγαλύτερα; Το ερώτημα είναι σωστό. Η απάντηση είναι δύσκολη. Για να απαντηθεί αυτό ερώτημα θα πρέπει να γνωρίζουμε τις ετήσιες μεταβολές των περιουσιακών στοιχείων από την συστάσεως του ιδρύματος μέχρι σήμερα, που δυστυχώς για έναν εξωτερικό αξιολογητή, είναι αρκετά χρονοβόρα, η συγκέντρωση του συνόλου των προϋπολογισμών και των απολογισμών του ιδρύματος από της συστάσεως του μέχρι σήμερα.
Μπορεί όμως να γίνει αξιολόγηση λαμβάνοντας υπόψη τον προϋπολογισμό και τον Ισολογισμό του 2022 του ιδρύματος, όπως έχουν κατατεθεί και δημοσιευθεί στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου Δ. Μακεδονίας από την Οικονομική Επιτροπή Δήμου Καστοριάς που είναι Διαχειριστής του Ιδρύματος.
Η ανάλυση και η αξιολόγηση στηρίζεται:
α) ο προϋπολογισμός του κληροδοτήματος που συντάχθηκε από τον Δήμο Καστοριάς και την Οικονομική Επιτροπή αυτού για το έτος 2022
β) η απόφαση 162359/9-12-21, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου Δ. Μακεδονίας με την οποία εγκρίνεται ο εν λόγω προϋπολογισμός
γ) Ο απολογισμός του κληροδοτήματος όπως συντάχθηκε στις 20/4/23, από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Καστοριάς, δημοσιεύθηκε και αναρτήθηκε στον ιστότοπο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας.
Διαχείριση των ετήσιων εσόδων και εξόδων. Υπάρχει απόκλιση μεταξύ προϋπολογισθέντων και πραγματοποιθέντων τόσο των εσόδων όσο και των εξόδων. Σύμφωνα με τον Ισολογισμό του 2022, τα Ετήσια έσοδα είναι 14,35 χιλ. ευρώ, τα δε ετήσια έξοδα 32,47. Υφίσταται σημαντική απόκλιση τόσο των εσόδων όσο και των εξόδων μεταξύ του προϋπολογισμού και του Ισολογισμού του ιδρύματος. Αυτή η αδυναμία διαχείρισης οδηγεί σε τελική ετήσια ζημία για το ίδρυμα 14,34 χιλ. ευρώ.
Οι ετήσιες ζημίες ΑΝ ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΙ ΣΥΝΕΧΩΣ, μειώνονται αφενός τα αποθεματικά, αφετέρου επιδρά και στην ανακεφαλαίωση του κολυμβητηρίου και γενικότερα μειώνει τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος μακροπρόθεσμα.
Αυτό δεν το επισημαίνω μόνο εγώ. Το λέει και η απόφαση 162359/21 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου Δ. Μακεδονίας, όπου στο υπ’ αριθμό. 1 εδάφιο αναφέρεται ρητά:
«…δηλαδή θα πρέπει να φροντίσετε ώστε αφενός να εισπράττονται κανονικά όλα τα τρέχοντα μισθώματα, αφετέρου σε περίπτωση που οι μισθωτές δεν συμμορφώνονται, να προσχωρήσετε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες.
Τονίζουμε το γεγονός πως η διασφάλιση της επιθυμίας του διαθέτη και η ΧΡΗΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ της περιουσίας του κληροδοτήματος αποτελεί ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ της Οικονομικής Επιτροπής, η αθέτηση της οποίας μπορεί να επιφέρει κυρώσεις του άρθρου 71 του Ν 4182/13».
Υπάρχει στον κωδικό 6739.01 με περιγραφή στον προϋπολογισμό 2022 ανέγερση κέντρου πολιτισμού του Δήμου Καστοριάς και διαμόρφωση περιβαλλοντικού χώρου – προγραμματική σύμβαση ποσό 1,380 εκ. Ευρώ, χωρίς να γνωρίζουμε ως δημότες ποια είναι αυτή η σύμβαση, πότε υπογράφτηκε και με ποιους όρους. Επι πλέον και αυτό είναι το πιο σημαντικό, δεν έχει ξεκινήσει καμία εργασία. Τυπικά πληρούνται οι όροι δημοσίευσης και έγκρισης του προϋπολογισμού.
Θα έπρεπε κάποιος από τον Δήμο ή εκπρόσωπος της οικονομικής επιτροπής του ιδρύματος να μας πληροφορήσει ποια είναι η προγραμματική σύμβαση και τι ενέργειες έγιναν για την υλοποίηση της βούλησης του διαθέτη. Απέραντη σιωπή. Δικαίως λοιπόν στους δημότες πλανιέται η ανησυχία για την πορεία του ιδρύματος. Είναι σε ισχύ ή όχι η προγραμματική σύμβαση με την ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ ή έχει ακυρωθεί; Επισημαίνεται ότι η προγραμματική σύμβαση έχει υπογραφεί από παρελθούσα δημοτική αρχή, όχι από την παρούσα.
Αυτό δεν το αναδεικνύω μόνο εγώ. Αναγράφεται στην εν λόγω απόφαση της Αποκεντρωμένης διοίκησης, όπου στο εδάφιο 2, αναφέρεται «…σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τον τρόπο εκτέλεσης που θα επιλέξετε, πρέπει το κληροδότημα να ξεκινήσει ΑΜΕΣΑ, τις διαδικασίες για την υλοποίηση της επιθυμίας του διαθέτη, που ήταν η δημιουργία κτιρίου για κοινωφελείς σκοπούς που θα εξυπηρετεί όλους τους κατοίκους του Ν. Καστοριάς».
ΔΕΣΜΕΥΟΜΑΣΤΕ: τόσο εγώ, όσο και οι συνυποψήφιοι του συνδυασμού Μπροστά Μαζί του Α. Τσούκα: Θέτουμε ως πρώτη προτεραιότητα μας την άμεση υλοποίηση της προγραμματικής σύμβασης για την έναρξη και υλοποίηση του κοινωφελούς κτιρίου, σύμφωνα με την προτροπή της απόφασης του Εφετείου για ανέγερση κολυμβητηρίου. Η πρώτη πράξη του νέου δημοτικού συμβουλίου θα αφορά την άμεση ενεργοποίηση της προγραμματικής σύμβασης και της θεμελίωσης του κολυμβητηρίου. Αναθεώρηση όλων μισθωτηρίων, που έχει συνάψει το ίδρυμα για την εκμίσθωση των ακινήτων των Αθηνών. Αναγκαστική είσπραξη όλων των οφειλόμενων μισθωμάτων προς το ίδρυμα. Οι ετήσιες ζημίες προέρχονται όχι από την χαμηλή αξία των περιουσιακών στοιχείων αλλά αποκλειστικά στην αδυναμία χρηστής και ικανής διαχείρισης των πόρων του ιδρύματος.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Στην αχαριστία που επιδείξαμε προς τον ευεργέτη δεν εξαιρώ τον εαυτό μου. Είμαι και εγώ ένας από τους αχάριστους. Ίσως και να φέρω την μεγαλύτερη ευθύνη. Διότι παρέμεινα απαθής. Άφηνα την ανευθυνότητα και την αχαριστία να προσβάλλει την μνήμη του Παπαλαζάρου. Όπως δε γράφει ο Καμύ στο έργου του η Πανούκλα, η απάθεια προς την κοινωνική αλληλεγγύη είναι ευθύνη. Δεν είναι νομική ευθύνη. Δεν μπορεί κανείς νόμος και κανείς δικαστής να σε τιμωρήσει. Δεν είναι νομική επιταγή αλλά Ηθική. Η διαφάνεια είναι η βάση της δημοκρατίας και της κοινωνικής ευημερίας. Γι΄ αυτές τις δύο αξίες αξίζει κανείς να αγωνιστεί.
